تحقیق فناوری آموزشی در کتب درسی

دسته بندي : علوم انسانی » علوم تربیتی
تحقیق فناوری آموزشی در کتب درسی
جزئیات و دریافت

فناوری آموزشی در کتب درسی فناوری آموزشی
تحليلی از محتوای کتب درسی فناوری آموزشی
چکيده
سوالی که بسياری از اوقات ذهن ما را به خود مشغول داشته، اين است که چقدر آنچه را می دانيم در عمل به کار می بنديم. نويسندگان و خوانندگان کتاب های درسی فناوری آموزشی نيز با اين سوال روبرو هستند. در اين پژوهش با انتخاب 9 کتاب درسی دانشگاه در اين رشته به عنوان نمونه هدف مند و با استفاده از روش تحليل محتوا و نيز تحليل همخوانی سعی شده است به سوال فوق پاسخ داده شود. در واقع هدف اين بوده است که معلوم شود چه مفاهيم و عناصری از فناوری آموزشی در اين کتاب ها رعايت شده است و آيا رعايت يا عدم رعايت آنها با متغيرهايی چون جنسيت نويسنده، تعداد نويسندگان، نوع ناشر، نوبت و تيراژ چاپ همخوانی دارد يا نه. عناصر مورد توجه به عنوان واحدهای تحليل در 6 دسته طبقه بندی شد. پس از بررسی کتاب ها و صفحه های نمونه، داده های مربوط استخراج و سپس وارد رايانه شد. نتايج به تفصيل در متن مقاله شرح داده شده است. نتايج اجمالا ً حکايت از آن دارد که عناصر يا ويژگی های مربوط به دو طبقه سبک نگارش و اصول آموزش و يادگيری در کتاب های درسی فناوری آموزشی حضور پر رنگ تری داشته اند که از نقاط قوت اين کتاب ها تلقی می شود.عناصر مربوط به طراحی آموزشی کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، طوری که در اغلب کتب مورد مطالعه ويژگی های مربوط بدان غايب بوده است. به رغم اينکه طراحی پيام ها و کاربرد مواد ديداری می تواند بيش از پيش از توانمندی های فناوری های نوين بهره مند شود، اما ويژگی ها و عناصر آن در کتب فناوری آموزشی حضور چشمگيری نداشته است. اگرچه نويسندگان تلاش در خوری را برای ساده و ملموس ساختن مطالب به عمل آورده اند، اما نياز به تدارک ديدن تجربيات متنوعی از يادگيری در کتب درسی که بتواند مخاطب را به فعاليت و مشارکت فراخواند، بيش از پيش حس می شود. ويژگی های کالبدی کتاب از جمله مقولاتی بوده است که آنها را در اين گونه کتاب ها کمتر از بقيه ويژگی ها می توان سراغ گرفت.
کليد واژه ها: تحليل محتوا، فناوری آموزشی، کتب درسی، تحليل همخوانی، طراحی آموزشی، پيام

مقدمه
با وجود اينکه واژگانی چون فن و فناوری آموزشی در ذهن بسياری از شنوندگان ناآشنای آن پژواکی از افزارها و سخت افزارها را به همراه دارد ، اما نيک می دانيم که فوت و فن آموزش فراتر و فراگيرتر از آن است. خوشبختانه در برهه ای به سر می بريم که در پی تحمل سختی های بسيار برای کاستن از کاستی ها، اکنون بشر گونه ای بس شگرف از فناوری، يعنی فناوری نوين اطلاعات و ارتباطات را در عرصه های مختلف به کار گرفته است. در اين ميان آموزش و فناوری آموزشی نيز از مواهب آن بی بهره نمانده است. پيداست که اين هردو می توانند در کمک و ياری به يکديگر بسيار موثر باشند، اما اگر هرگزفراموش نکنيم که هيچيک از اين دو جای يکديگر را نمی گيرند و عرصه را بر ساير عناصر تنگ نمی کنند، بلکه می توانند به ترقی و تعالی همديگر کمک کنند.
کتاب درسی يکی از همين عناصر و کانون توجه ما در اين گفتار است. تصور اينکه افزارهای الکترونيک امروزی بتواند جای آن را اشغال کند، تصوری دور از واقعيت است. البته همان طور که يکی از پژوهشگران گفته است شايد در برخی موارد نيز پافشاری بيش اندازه بر اين ادعا که رايانه يا کتاب الکترونيک جای کتاب درسی را خواهد گرفت از سويی ناشی از منفعت طلبی صاحبان اين صنايع است و از سويی هم شيفتگی هايی را به دنبال دارد که موجب اتلاف منابع مالی است.(گری چاپمن ، 1998)
شيفتگی در مقابل دعاوی بسيار زيبا همچون انطباق نشر الکترونيک با سياست های حفظ محيط زيست، صرفه جويی در مصرف ميليون ها تن کاغذ و در نتيجه نجات جنگل ها دامنگير دست اندرکاران مدارس هم شده است (توماس ويلسون، 2004).
اما مقصود اين گفتار اين نيست که ثابت کند، کتاب ماندگار است، بلکه مقصود بيشتر گوشزد کردن اين نکته است که تبلور يافتن دانش در کنش و رفتار که در نزد همه اقوام و فرهنگ ها مورد تاييد است، بيش از سخن و سخنرانی موثر و کارگر می افتد. برای ما که داعيه فناوری آموزشی را داريم بهترين جا برای نشان دادن الگوی کاربردی آن همانا ساعات کلاس و صفحات کتاب و صحنه های برنامه های آموزشی و درسی ماست و اکنون با برخورداری از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات بهتر و آسانتر می توان به اين مهم جامه عمل پوشاند. در اين گفتار سعی بر آن است آينه اي فراهم شود تا از چگونگی تبلوردانش خود در گوشه ای از عمل خويش با خبر شويم، نه چيزی بيشتر نه کمتر. برای اين منظور ناگزير بايستی به تحليل محتوا پرداخت.
با وجود اينکه تحليل محتوا روشی ديرآشنا است، اما کمتر آن را در عرصه بررسی کتب درسی دانشگاهی به کار گرفته ايم و در زمينه کتب درسی فناوری آموزشی شايد نتوان نمونه اي برای آن سراغ گرفت. اين موضوع صرفاً به کتاب های فارسی هم منحصر نمی شود، بلکه با جستجوی مختصری در اينترنت می توان مشاهده کرد که تحليل محتوا در اين عرصه در دسترس نيست. با اين حال کسانی به ارايه پيشنهاد هايی در زمينه تحليل محتوای کتب درسی پرداخته اند. به عنوان نمونه براون پيشنهاد کرده است که در بررسی متون درسی سه طبقه يا مقوله مورد توجه قرار گيرد که عبارت اند از نظام کتاب (شامل ويژگی های کالبدی و مواد همراهی کننده نظير راهنما، آزمون و نوارهای ديداری- شنيداری)، درسها يا آموختنی های آن( شامل تجربيات يادگيری، تنوع و سودمندی آنها) و بالاخره ويژگی های فوق العاده شامل طرح جداگانه نکات برجسته، پيش سازمان دهنده ها و استفاده از ساير مواد ديداری. وی برای اندازه گيری اين عناصر فرم خاصی را تهيه کرده است. (جيمز براون، 1994)
دسته بندی: علوم انسانی » علوم تربیتی

تعداد مشاهده: 7709 مشاهده

فرمت فایل دانلودی:.doc

فرمت فایل اصلی: word - قابل ویرایش - دارای منبع

تعداد صفحات: 35

حجم فایل:232 کیلوبایت

 قیمت: 5,300 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.   پرداخت و دریافت فایل پشتیبانی 24 ساعته : 09909994252
برچسب ها: تحقیق فناوری آموزشی در کتب درسی فناوری آموزشی فناوری آموزشی در کتب درسی فناوری آموفناوری آموزشی در کتب درسی فناوری آموزشیتحليلی از محتوای کتب درسی فناوری آموزشی